ابزار وبمستر

در تاریخ 13 جولای 2006 برابر با 22 تيرماه 1385 در سی امین اجلاس یونسکو که در شهر ویلنیوس لیتوانی برگزار گردید، کتیبه و نقش برجسته داریوش به شماره 1222 در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسید. این اثر منحصر بفرد پس از ثبت تخت جمشید، چغازنبیل، میدان نقش جهان، تخت سلیمان، پاسارگاد، گنبد سلطانیه و بم و منظر فرهنگی آن هشتمین اثر ایرانی است که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است. براساس ارزيابي ايكوموس و راي اعضاي كميته ميراث جهاني، به دلیل انطباق ویژگی های کتیبه و نقش برجسته داریوش با معيارهای شماره II و III کنوانسیون حمایت از میراث فرهنگی و طبیعی جهان (1972)، این اثر در فهرست ميراث جهاني به ثبت رسيد این معیارها عبارتند از:

معيار  II: نقش برجسته و کتیبه داریوش که به دستور داريوش اول به وجود آمده نشانه بارزي از ارتباطات مهم ارزش هاي بشري در توسعه هنر و نوشتار يادماني است. نمايش نمادين پادشاه هخامنشي در برابر دشمن او گواه سنتي در هنر نقش برجسته های يادماني است كه تاريخ آن به مصر باستان و خاورميانه برمي گردد. هنري كه در دوره هخامنشي و امپراطوري هاي بعدي توسعه بيشتری يافت.

معيار  III: محوطه تاريخي بيستون در مسير يكي از اصلي ترين جاده هاي ارتباطي بين ايران )پارس( و بين النهرين قرار گرفته و با كوه مقدس بيستون مرتبط است .در حالي كه شواهد باستان شناختي استقرار انساني در دوران پيش از تاريخ در محل ديده مي شود، اما مهمترين آن از قرن ششم پيش از ميلاد تا قرن ششم ميلادي است.  كتيبه بيستون از اين جهت كه تنها متن يادماني شناخته شده هخامنشي است كه يك رويداد تاريخي ويژه يعني برپايي مجدد امپراطوري توسط داريوش اول)كبير( را مستند مي كند، اثري منحصر است .محوطه جهانی بیستون از اعتباری مضاعف در تاریخ ایران باستان و جنوب غرب آسیا برخوردار است. این محوطه ی تاریخی در مکانی استراتژیک و مسلط بر سر راه مهم اتصال دهنده ی فلات ایران به بین النهرین قرار گرفته و از دوران باستان مورد استفاده بوده است. از دیدگاه تاریخی، محوطه ی بیستون دارای توالی بی وقفه ی باستان شناختی از دوران پیش از تاریخ تا قرن 20 میلادی می باشد. مهمتر اینکه یکی از مدارک قابل توجه تاریخ بشر یعنی نقش برجسته و کتیبه داریوش کبیر که مدرکی کلیدی برای رمزگشایی خط میخی بود در این محوطه قرار گرفته است. در واقع به واسطه ی کتیبه مذکور بود که سر هنری راولینسون کار طولانی و پرزحمت خود را که منتهی به خواندن خط میخی فارسی باستان در سال 1847میلادی شد را آغاز کرد. این کتیبه را ملکه کتیبه های شرق باستان و لوح روزتای آسیا لقب داده اند. این اثر در تاریخ 15/10/1310 به شماره 70 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.